Overthinking (Aşırı Düşünme) Nedir?

Aşırı düşünme (overthinking) bir konu üzerine uzun süre boyunca derinlemesine düşünmeye, bu düşünme halinin iyi oluşu, karar verme mekanizmalarını ve odaklanmayı olumsuz etkileyecek hale gelmesine denir. Genellikle bir durum, olay veya karar üzerinde gereğinden fazla kafa yormak anlamına gelir. Bu durum, insanın sürekli olarak aynı düşünceleri tekrar etmesi, olumsuz senaryoları zihninde canlandırması ve bu süreçte kaygı hissetmesi ile karakterizedir.

Aşırı düşünen kişi, söz konusu olay ya da durum ile ilgili ne kadar çok ve uzun düşünürse o kadar iyi bir çözüm bulabileceğine inanabilir. Aşırı düşünmek hayat kalitesini düşürmekle birlikte kişinin psikolojik sağlığını da olumsuz etkiler. Aşırı düşünme eylemine özellikle anksiyete ve depresyon gibi rahatsızlıklar sıklıkla eşlik etmektedir.

Aşırı düşünme, genellikle karar verme süreçlerini zorlaştırabilir ve duygusal stres yaratabilir. İnsanın dikkatini ve enerjisini tüketerek, daha sağlıklı ve verimli düşünme biçimlerini engelleyebilir. Bu durumu yönetmek için farkındalık geliştirmek, rahatlama teknikleri uygulamak veya profesyonel yardım almak faydalı olabilir.

Overthinking Belirtileri

• Çok fazla olumsuz düşünceye sahip olmak

• Sürekli endişeli veya kaygılı hissetmek

• Belirsizliklere tahammül edememek

• Geçmiş veya geleceğe takılıp kalmak

• Karar vermede güçlük

• Sürekli yorgun hissetmek

• Uykuya dalmada güçlük

• Düşüncelerin kontrolünü kaybetme hissi

• Başka bir şey düşünememe halinde olmak

• En kötü senaryoları hayal etmek

• Sürekli üzgün veya depresif hissetmek

• Mental olarak yorgun hissetmek

• Odaklanmada güçlük çekmek

• Aynı düşünceler, endişeler veya korkular üzerine tekrar tekrar düşünmek

  
  

Overthinking Nasıl Yenilir?

Overthinking, aşırı düşünme hastalığı olarak adlandırılsa da aslında tek başına bir tanı ve rahatsızlık değildir. Kaygı bozukluklarında sıklıkla görülen bir belirtidir. Dolayısıyla sadece aşırı düşünmeye yönelik bir ilaç veya tedavi yönteminden söz edilemez. Ancak bağlantılı olduğu bozukluğun çözüm yöntemleri ile aşırı düşünmenin yoğunluğu azaltılabilir.

Aşırı düşünme ile başa çıkmak öz farkındalık ile mevcut alışkanlıkları değiştirerek mümkün olabilir. Ayrıca bilinçli farkındalık (mindfulness) egzersizleri, fiziksel ve sosyal aktiviteleri artırmak ve zaman yönetimi üzerine çalışmak overthinking üzerinde etkili olabilir.

Overthinking ve BDT

Alanında yetkin bir terapist tarafından psikoterapi uygulanarak kişinin olumsuz düşünce kalıpları belirlenebilir, yerine daha olumlu ve sağlıklı düşünceler getirmek için çalışmalar yürütülebilir. Kaygı bozuklukları ve aşırı düşünme davranışlarında yaygın olarak kullanılan terapi yöntemlerinden biri, bilişsel süreçlere odaklanan Bilişsel Davranışçı Terapi’dir. Çünkü düşünmek bilişsel süreçlerle iç içedir. Kimi zaman tekrarlayan olumsuz düşünce biçimlerimiz ve düşünce hatalarımız, aşırı düşünmeyi artırır.

Bu sebeple BDT, overthinking sorunu yaşayan kişiler üzerinde uygulandığında etkisi kanıtlanmış ve başarılı sonuçlar ortaya çıkarmaktadır.