Okula Uyum Süreci ve Ebeveynlere Öneriler

Okula uyum süreci hem çocuklar hem de ebeveynler açısından heyecanlı olduğu kadar zorlayıcı da bir süreçtir. Çocuk için güvenli ortamından, annesinden ya da bakım vereninden uzaklaşarak yeni bir ortama, öğretmenine ve yeni arkadaşlara alışmak, bu kişilerle güven bağı kurmak kaygı verici olabilir. Bu süreçte çocuk, heyecan verici ve kaygı uyandırıcı bu yeni düzene alışmak için zamana ihtiyaç duyabilir.

Uyum süreci, genellikle birkaç haftadan birkaç aya kadar sürebilir ve çocuğun yaşına, kişiliğine ve önceki deneyimlerine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Bu süreçte her çocuğun farklı olduğunu ve bireysel ihtiyaçların dikkate alınması gerektiğini unutmamak önemlidir. Aynı zamanda ebeveynlerin tutum ve davranışları bu süreçte büyük önem taşır; sergiledikleri cesaret verici ve destekleyici yaklaşımlar, çocuğun okula uyum sürecini hızlandırır. Çocuğunuzun ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak, bu dönemi daha uyumlu ve keyifli hale getirebilirsiniz.

Çocuklar Uyum Sürecinde Neden Zorlanır?

• Ayrılık kaygısı veya terk edilme korkusu.

• Çocuğun utangaç ya da kaygılı olması gibi karakter özellikleri.

• Kuralların olduğu bir ortamda ilk kez bulunmak.

• Aile bireylerinin birbirine gereğinden fazla bağlı veya bağımlı olması.

• Ebeveynlerin aşırıya kaçan tutumları.

• Bu dönemde aile içerisinde yaşanan taşınma ya da boşanma gibi düzen değişikliklerinin olması.

• Sosyal gruplara dahil olmak ve kabul görmek, arkadaşlık kurmak.

• Ebeveynin çocuktan ayrılmaya hazır olmaması.

Uyum Sürecinde Çocuğunuzun Güçlük Çektiğini Gösteren İşaretler

• Okul düşüncesiyle ağlama, huysuzluk veya genel bir mutsuzluk hali.

• Ebeveynlere veda etmekte zorluk çekme.

• Okula gitmemek için çeşitli bahaneler üretme.

• Aşırı sinirlilik durumu. Saldırgan davranışlar sergileme ve öfke nöbetleri.

• Baş ağrısı, karın ağrısı, mide bulantısı gibi fiziksel şikayetler.

• Sosyal ortamlardan çekilme veya diğer çocuklarla ilişkiler kurmada güçlük çekme.

• Okulda yapılan etkinliklere karşı ilgi, dikkat ve motivasyon eksikliği.

• Uyku düzeninde ve yeme alışkanlıklarında belirgin değişiklikler.

Ebeveynler Ne Yapmalı?

• Okula başlamadan önce yapılan hazırlıklar, uyum sürecini kolaylaştırır. Okulun nasıl bir yer olduğunu, neden önemli olduğunu, okulda kurallar ve bu kurallara uyulması gerektiği gibi bilgiler uygun bir dille çocuğa anlatılmalıdır. Okul için gerekli malzemeleri beraber seçmek gibi keyifli aktiviteler yaparak çocuğun okula karşı olumlu bir tutum geliştirmesini sağlayabilirsiniz. Okul ve öğretmenler hakkında konuşurken korkutucu, cezalandırıcı, özgürlük kısıtlayıcı gibi bahsetmemek ve çocuğun gözünde endişe uyandırmamak önemlidir.

  
  

• Bu süreçte ebeveynler kendi kaygı ve endişelerini çocukların yanında konuşmamalı ve onlara hissettirmemelidir. Okul hakkında ve çocuğun duygularıyla ilgili konuşurken ebeveynin sakin, anlayışlı ve yapıcı bir tutum sergilemesi önemlidir. Aynı zamanda ebeveynlerin okula yönelik tutumları tutarlı ve kararlı olmalıdır. Bu durum çocukta kafa karışıklığı yaşanmasının önüne geçecek ve güven duygusu yaratacaktır. Okula alışma sürecinde zorluk yaşanması gayet normaldir. Öncelikle bu fikri benimsemek ve süreç içerisinde zorlukların yaşanabileceğini kabul etmek süreç içerisinde sağlıklı adımlar atılmasını sağlar.

• Çocuklar vedalaşma anında ebeveyninden ayrılmak istemeyebilir. Bu duygu tamamen normaldir. Bu tür ayrılamama anlarında ebeveynlerin çocuğun duygusunu anladığını hissettirmesi ve aşamalı olarak çocuğun yanından ayrılması gerekmektedir. Yani sizi yanında hissedeceği ancak geri planda kaldığınız bir alan yaratılmalıdır. Bu süreç her çocuk için çok kısa sürede tamamlanamayabilir. Her çocuk biriciktir bu sebeple çocuğunuzun güvenli ayrılmaya başlaması bazen birkaç günü bazense birkaç haftayı bulabilir. Bu noktada çocuk ebeveyninden güvenli ayrılmaya hazır olduğunda, ebeveynin de çocuktan ayrılmaya hazır olması gerekmektedir.

  
  

• Çocuğun okulda geçirdiği zamanlar dışında, okul hakkında konuşmak istemediğinde ısrarcı olunmamalı ve konuşması için baskı yapılmamalıdır. Ayrıca “okulda korktun mu, ağladın mı, beni özledin mi” gibi olumsuz ve tetikleyici sorular sorulmamalıdır. Çocuk kendi isteğiyle okulla ilgili bir paylaşım yapmak istediğinde onu motive eden ve onun olumlu duygularını paylaşan bir tutumla yaklaşmanız önemlidir.

  
  

Her çocuğun bu süreçte birbirinden farklı olarak zorlandığı noktalar olabilir. Bu süreçte gerektiğinde uzman desteği almak süreci daha sağlıklı bir şekilde tamamlamanızı sağlayacaktır.